معرفی کتاب:زندگانی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها؛ ترجمه و تحقیق از جلد ۴۳ بحار الانوار (ترجمۀ روحانی)
ترجمه و تحقیق از جلد ۴۳ بحار الانوار بحار
تالیف:علّامه محمّدباقر مجلسى رحمه اللَّه
این کتاب ترجمه و پژوهشی است بر جلد چهل‌وسوم بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تألیف علامه محمدباقر مجلسی، که به‌طور ویژه به زندگی، شخصیت و منزلت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها اختصاص دارد.
مترجم با رویکردی تحقیقی و مستند، علاوه بر ترجمهٔ متن عربی، به نقد سندی، تحلیل محتوایی و توضیح تاریخی روایات نیز پرداخته است.
ساختار و روش پژوهش
کتاب شامل چند بخش کلیدی است: ولادت و نسب حضرت زهرا(س) بررسی روایات مربوط به ولادت، زمان و مکان آن، و جایگاه ایشان در میان اهل‌بیت. فضائل و مناقب حضرت نقل احادیثی از پیامبر(ص) و ائمه(ع) درباره مقام علمی، عبادی و معنوی حضرت. ازدواج با امیرالمؤمنین(ع) تبیین فلسفه و ابعاد الهی ازدواج فاطمه(س) و علی(ع)، همراه با تحلیل اجتماعی و تاریخی. زندگی خانوادگی و تربیت فرزندان روایت‌هایی از اخلاق خانوادگی، ساده‌زیستی، و نقش تربیتی ایشان در پرورش حسنین(ع). سخنان و خطبه‌ها از جمله خطبه معروف فدکیه که با دقت ترجمه و در مواردی شرح شده است. شهادت و مصائب حضرت نقل روایات متعدد درباره وقایع پس از رحلت پیامبر(ص) و چگونگی شهادت حضرت زهرا(س).
گزارش محتوا
روش ترجمه و تحقیق محمد روحانی علی‌آبادی در ترجمهٔ خود از چند روش علمی بهره برده است: ترجمهٔ توضیحی و نه صرفاً لفظ‌به‌لفظ: مترجم در مواردی که مفهوم روایت برای خواننده معاصر دشوار بوده، توضیحات تاریخی و کلامی افزوده است. بررسی سندی احادیث: روایات را با منابع دیگر مانند کافی، دلائل الإمامة، و الإرشاد مقایسه کرده و در پاورقی، اختلاف نسخه‌ها را یادآور شده است. تحلیل تاریخی: در حوادثی چون فدک و شهادت حضرت، گزارش‌های مختلف تاریخی را کنار هم گذاشته تا از تعارض‌ها ابهام‌زدایی کند. استدراک و تکمیل: برخی روایات مرتبط با موضوع که در جلد ۴۳ بحار نیست ولی در منابع معتبر آمده، به کتاب افزوده شده‌اند.نویسنده با استناد به منابع معتبر، تحلیل منطقی و نقد دیدگاه‌های مخالف، تلاش می‌کند ماهیت مصحف را به صورت دقیق و مستند توضیح دهد.
ارزش علمی و جایگاه اثر
این کتاب یکی از جامع‌ترین ترجمه‌های تحقیقی درباره زندگانی حضرت زهرا(س) بر پایه بحارالأنوار است. ویژگی آن در پرهیز از ترجمه صرف و تمرکز بر فهم و تبیین روایات است. به‌ویژه برای پژوهشگران حوزه تاریخ اهل‌بیت(ع)، حدیث‌شناسی و مطالعات زنان در اسلام، منبعی قابل‌ارجاع محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
«زندگانی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها» ترجمه‌ای محققانه از یکی از مهم‌ترین مجلدات بحارالأنوار است که هم ارزش دینی و هم ارزش علمی دارد. این کتاب میان ترجمه، تفسیر روایی، و تحلیل تاریخی پیوندی متوازن برقرار کرده و در تبیین جایگاه والای حضرت فاطمه(س) نقشی اساسی دارد.
ساختار و روش پژوهش
کتاب شامل چند بخش کلیدی است: ولادت و نسب حضرت زهرا(س) بررسی روایات مربوط به ولادت، زمان و مکان آن، و جایگاه ایشان در میان اهل‌بیت. فضائل و مناقب حضرت نقل احادیثی از پیامبر(ص) و ائمه(ع) درباره مقام علمی، عبادی و معنوی حضرت. ازدواج با امیرالمؤمنین(ع) تبیین فلسفه و ابعاد الهی ازدواج فاطمه(س) و علی(ع)، همراه با تحلیل اجتماعی و تاریخی. زندگی خانوادگی و تربیت فرزندان روایت‌هایی از اخلاق خانوادگی، ساده‌زیستی، و نقش تربیتی ایشان در پرورش حسنین(ع). سخنان و خطبه‌ها از جمله خطبه معروف فدکیه که با دقت ترجمه و در مواردی شرح شده است. شهادت و مصائب حضرت نقل روایات متعدد درباره وقایع پس از رحلت پیامبر(ص) و چگونگی شهادت حضرت زهرا(س).
گزارش محتوا
روش ترجمه و تحقیق محمد روحانی علی‌آبادی در ترجمهٔ خود از چند روش علمی بهره برده است: ترجمهٔ توضیحی و نه صرفاً لفظ‌به‌لفظ: مترجم در مواردی که مفهوم روایت برای خواننده معاصر دشوار بوده، توضیحات تاریخی و کلامی افزوده است. بررسی سندی احادیث: روایات را با منابع دیگر مانند کافی، دلائل الإمامة، و الإرشاد مقایسه کرده و در پاورقی، اختلاف نسخه‌ها را یادآور شده است. تحلیل تاریخی: در حوادثی چون فدک و شهادت حضرت، گزارش‌های مختلف تاریخی را کنار هم گذاشته تا از تعارض‌ها ابهام‌زدایی کند. استدراک و تکمیل: برخی روایات مرتبط با موضوع که در جلد ۴۳ بحار نیست ولی در منابع معتبر آمده، به کتاب افزوده شده‌اند.نویسنده با استناد به منابع معتبر، تحلیل منطقی و نقد دیدگاه‌های مخالف، تلاش می‌کند ماهیت مصحف را به صورت دقیق و مستند توضیح دهد.
ارزش علمی و جایگاه اثر
این کتاب یکی از جامع‌ترین ترجمه‌های تحقیقی درباره زندگانی حضرت زهرا(س) بر پایه بحارالأنوار است. ویژگی آن در پرهیز از ترجمه صرف و تمرکز بر فهم و تبیین روایات است. به‌ویژه برای پژوهشگران حوزه تاریخ اهل‌بیت(ع)، حدیث‌شناسی و مطالعات زنان در اسلام، منبعی قابل‌ارجاع محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
«زندگانی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها» ترجمه‌ای محققانه از یکی از مهم‌ترین مجلدات بحارالأنوار است که هم ارزش دینی و هم ارزش علمی دارد. این کتاب میان ترجمه، تفسیر روایی، و تحلیل تاریخی پیوندی متوازن برقرار کرده و در تبیین جایگاه والای حضرت فاطمه(س) نقشی اساسی دارد.