شرح سحنان حضرت زهرا (س)‌ در خطبه فدکیه: خداوندی را سپاس و ثنا گویید

حضرت فاطمه (علیها السّلام) در قسمتی از خطبه فدکیه چنین فرمودند:

إحمدُوا اللهَ الذی لِعَظَمِتِه و نُورِهِ یَبتَغی مَن فِی السمواتِ وَالأرضِ إلیه الوَسیلةَ؛
خداوندی را سپاس و ثنا گویید که هر که در آسمانها و زمین است، در پی وسیله ای برای درک و شناخت عظمت او و فروغ ذاتش است. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 16، ص 211

شرح

آنچه زبان ما را به حمد و ثنا می گشاید، «معرفت» است.
هر چه شناخت انسان از صاحب اصلی جهان و سررشته دار امور و مدبّر عالم بیشتر باشد، در پیشگاه او بیشتر خضوع می کند و خود را بنده و او را ربّ می یابد.
کیست که نخواهد در آغوش عنایت پروردگار قرار گیرد؟
کیست که در پی وسیله ای برای رسیدن به قرب او نیست؟
ولی... چگونه می توان به او رسید؟ وسیله ی تقرّب به او چیست؟ کدام عمل و چه معرفتی ما را در آستان او خاضع و خاکسار می کند و دست نیازمان را به درگاهش بالا می برد؟
خداوند نور آسمانها و زمین است. هر چه فروغ هدایت و نور حقیقت است از اوست.
پس چنین خدایی را باید حمد کرد و خاضعانه به ستایش او پرداخت، که این حمد و ثنا، گواه معرفت و بصیرت بنده نسبت به جلال و عظمت و نور و هدایت پروردگار است.
چه ملکوتیان که پیرامون عرش الهی اند، چه زمینیان که در سایه ی هدایت انبیا خدا را شناخته اند، همه و همه در پی یافتن «وسیله» برای رسیدن به قرت و رضای خداوندند و همه ذرّات عالم در پی آن ذات بی مانندند، همچون کهربا که جاذبه اش ذرات را به سوی خود می کشد.
حمد و ثنای انسان نیز وسیله ای برای رسیدن به قرب است. پس باید او را ستود که شایسته ی ستایش است.

منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه علیها السّلام)، جواد محدثی

مجموعه حکمتهای فاطمی